Darwin'den Dersim'e Cumhuriyet ve Antropoloji

Darwinden Dersime: İki dünya savaşı arası karanlık çağın tarihsel gerçeklerini, dönemin özgünlüğünü göz ardı etmeksizin, Cumhuriyet kadrolarının ve Atatürkün düşünce dünyasına ışık tutmayı amaçlayan bir çalışma. Darwinden Dersime: Cumhuriyet ve Antropoloji, Atatürkün yaşamının son yirmi yılına odaklanan, entelektüel Atatürkü, 30lu yıllarda gerçekleştirdiği bilimsel ve kültürel devrimi yorumlamaya yönelik bir çalışma. İki dünya savaşı arası karanlık çağın tarihsel gerçeklerini, dönemin özgünlüğünü göz ardı etmeksizin, Cumhuriyet kadrolarının ve Atatürkün düşünce dünyasına ışık tutmayı amaçlıyor. Türkiyedeki çağdaş bilim ve eğitim antropolojiyle başlıyor; kısa sürede dil, tarih, coğrafya, jeoloji, biyoloji başta olmak üzere tüm bilim dallarını kapsıyor. Cumhuriyet ve Antropoloji, geçmişle bağını koparan Cumhuriyetin alternatif bilimsel Aydınlanmasını ve ulus-devletin laik yeni insanını yerli ve yabancı özgün kaynaklara başvurarak disiplinlerarası bir anlayışla okura sunuyor. Afet Hanımın tebliği birçok açıdan dikkat çekiciydi. Öncelikle vurgulanması gereken husus, bu tebliğin kolektif bir çalışmanın ürünü olmasıydı. Başta Atatürk olmak üzere birçok Türk Tarih Tetkik Cemiyeti üyesi tebliğin hazırlanışına katkıda bulunmuş olmalıydı. Nitekim daha sonraki yayınlarında Afet İnan bu tebliğine yer vermedi. Bunun bir nedeni tebliğin kolektif niteliği ise, diğeri içeriğiydi. Oysa içerik 1932 yılının heyecanını yansıtıyordu. Kongrenin ilk bilimsel tebliğinin o tarihlerde bir kadına verdirilmesi de ayrı bir önem taşıyordu. Evrimciliği, Darwinizmi gündeme getiren bir tebliğdi ve Osmanlı tarihçiliğinde Âdem-Havva ya da Nuh peygamberde köklerini arayan yaratılış efsanelerine meydan okuyordu. Böylece tebliğ tarihin ötelerine taşarak, jeolojiyi de kapsayan çok geniş bir zaman dizinini gündeme getiriyordu.